Halbe Osinga

In augustus 1942 werd de vierjarige Sally Israël Goedel door de studentenverzetsbeweging van huis opgehaald in Ämsterdam en naar Friesland gebracht. Zijn twee broers werden op aparte schuiladressen ondergebracht. Sally's ouders werden gedeporteerd en kwamen om in Sobibor. - Nadat hij enkele periodes bij verschillende families had doorgebracht, kwam de joodse jongen, die de schuilnaam Jantje Visser kreeg, op de boerderij van de familie Osinga in Jutrijp terecht. Aan het begin van de zomer van 1943 had een politieman uit het nabijgelegen Woudsend, die Attena heette, aan de familie gevraagd of zij bereid waren een jongen in huis te nemen. De vluchteling Tjeerd van Althuis, die toen al bij de Osinga's onderdook, vroeg Leeuwkje Osinga of ze zich ervan bewust was dat het om een joodse jongen ging. Zij antwoordde dat dat des te meer reden zou zijn om hem te helpen. - Sally werd in het gezin opgenomen, dat bestond uit vier kinderen, van wie er één een hersenbeschadiging had, de broer van Tjeerd van Althuis, Jaap, evenals een aantal andere joden die voor langere of kortere tijd onderdoken, met inbegrip van de heer en mevrouw Van Althuis. Klaske Cnossen, de huishoudster die ook bij het gezin inwoonde, was als een tweede moeder voor de kinderen. - Sally kon een redelijk zorgeloos leventje leiden en buiten spelen met de andere kinderen. De protestantse familie deed alsof Sally een weeskind was uit het gebombardeerde Rotterdam. Hij sprak al gauw vloeiend Fries en ging vanaf begin april 1945 naar school met zijn 'broer'Auke, die van ongeveer dezelfde leeftijd was. - Vanwege de locatie aan de streng bewaakte weg van Sneek naar Lemmer, vlak bij een lanceerbasis voor V1-raketten, was er altijd een kans dat de boerderij doorzocht zou worden. Er werd een schuilplaats ingericht voor de vluchtelingen tussen balen stro, en ze oefenden vaak in het wegvluchten en gebruikten de schuilplaats wanneer zij ook maar een waarschuwing hadden gekregen dat er gevaar dreigde. Over het algemeen slaagden de vluchtelingen erin om op tijd weg te kruipen, maar in 1945 gebeurde het een keer dat de Duitsers zonder aankondiging verschenen, toen de boerderij onder water was komen te staan en de mannen de dijk aan het dichten waren. Leeuwkje Osinga, die 'Mem' werd genoemd, redde de situatie met haar geweldige tegenwoordigheid van geest terwijl ze een clandestiene radio achter haar rug verborgen hield. - Na de oorlog werd Sally herenigd met zijn broer Fred, en werd opgevoed door twee vrouwelijke familieleden in Ede. Hij verloor het contact met de Osinga's, maar heeft dat later weer hernieuwd. -Op 30 november 1997 werden Halbe Osinga en zijn vrouw Leeuwkje Osinga-Takoma door Yad Vashem erkend als Rechtvaardigen onder de Volkeren.

Bron: Een Laatste Saluut