Jacob Willem Wallinga

Ook bekend als: Jaap

Jaap wordt geboren op 2 juli 1918 in Gemert als zoon van Herman Wallinga en Cornelia Nieborg en zou in Den Haag, mogelijk ook in Utrecht hebben gewoond. Tijdens de meidagen van 1940 dient hij als tweede luitenant der infanterie bij de Koninklijke Landmacht, maar over zijn precieze inzet bij de landsverdediging is niets bekend. Na de capitulatie keert hij terug in het burgerleven, totdat op 15 mei 1942 de oproep aan alle voormalige beroeps- en onderofficieren volgt om zich binnen drie dagen alsnog voor krijgsgevangenschap te melden (dit is dus een jaar vóór de oproep aan alle dienstplichtigen die leiden tot april-meistakingen). Voor de Duitsers is het een vergeldingsmaatregel vanwege de toegenomen activiteiten van verschillende oud-officieren in het verzet, met name de Ordedienst (OD). Jaap meldt zich op de Chassékazerne in Breda, waar hij op 15 mei krijgsgevangen wordt genomen. Per trein wordt hij met een groep officieren naar Stalag 371 in Stanislau, in het Generaal-Gouvernement, getransporteerd. Vanwege het naderen van de Russen wordt Stanislau in januari 1944 geëvacueerd. De Nederlandse gevangenen worden verdeeld over meerdere transporten, naar het officierskamp in Neubrandenburg ten noorden van Berlijn doorgezonden. De transporten beginnen op de 10e, waarna de officieren in de loop van 17 en 18 januari binnen worden gebracht. Tijdens het transport weten ruim honderd officieren te ontsnappen, wat leidt tot opsporingsacties en een verhoogde staat van alarm in heel Duitsland. Desondanks worden na aankomst opnieuw plannen gemaakt om te vluchten. In de nacht van 22 op 23 januari weten opnieuw twaalf gevangenen te ontsnappen, door zich te verkleden als Joegoslavische soldaten onder begeleiding van een als Duitser verklede medegevangene. Eenmaal buiten het kamp splitst de groep zich op. Jaap reist verder met medegevangene Arnold Vintges die hij nog van de KMA kent. Via Hannover en Kleef keren ze terug in Nederland, waar Arnold zich bij het verzet aansluit en Jaap terugkeert naar zijn ouderlijk huis in Utrecht. De volgende dag vertrekt Jaap alweer naar België met het doel naar Groot-Brittannië te reizen. Hij blijft dan tien dagen in Brussel, waar hij plannen maakt om in een groepje via Parijs dwars door Frankrijk te reizen en de Pyreneeën over te steken naar Spanje. Zo ver zou het uiteindelijk niet komen. In Parijs wordt Jaap opnieuw door de Duitsers gearresteerd die hem weer terugvoeren naar Neubrandenburg. Ditmaal wordt hij gescheiden gehouden van de andere officieren. Het is niet met zekerheid bekend wat er daarna met Jaap gebeurd. Vermoedelijk is hij een van de slachtoffers van Aktion Kugel, een geheim bevel dat in maart 1944 door het Duitse oppercommando van de Wehrmacht wordt uitgevaardigd. Hierin is bepaald dat eerder ontsnapte krijgsgevangenen, met name officieren, worden overgedragen aan de Sicherheitsdienst (SD) die hen naar concentratiekamp Mauthausen afvoert om ze direct na aankomst te executeren. Zo zou ook Jaap op 20 april 1944 zijn gefusilleerd. Hij is dan 25 jaar geworden. Sommige bronnen noemen Jaap echter als een van de vier officieren die in dit kader op 23 februari 1945, bijna een jaar later, zijn doodgeschoten.

Bron: Brabantse Gesneuvelden