Johannes Marinus van Wageningen

WAGENINGEN van (Johannes Marinus), geboren te Rotterdam op 8 november 1926. Hij woont in 1944 met het ouderlijk gezin in de Rotterdamse wijk Spangen, op het adres Justus van Effenstraat 12a. Bij de razzia van 10 november 1944 wordt Johannes opgepakt, twee dagen na zijn 18e verjaardag; hij is kantoorbediende. Via het Marconiplein moet hij naar de K.N.S.M.-loodsen aan de Lekhaven. De daar verzamelde mannen moeten lopend naar Delft, waar ze overnachten in een gebouw van de hogeschool. De volgende dagen lopen de mannen naar Waddinxveen (overnachting in de zeepfabriek) en Utrecht. Even voorbij Woerden krijgt Johannes heel veel last van bronchitis. Met een wagen van het Rode Kruis wordt hij naar de Kromhoutkazerne in Utrecht gebracht en vanaf daar, met andere mannen uit de ziekenboeg, met een autobus naar Kamp Amersfoort. In de namiddag van 16 november 1944 moeten de mannen de trein in. Het wordt een zware reis: Johannes kan alleen maar staan en niet slapen en het is koud omdat in de, door kogels doorzeefde, trein geen ramen meer zitten. Via Gronau en Münster wordt het einddoel bereikt: Essen. Hoewel de mannen nat van de regen in het Lager aankomen, moeten zij op de kale grond slapen. Vanaf 20 november 1944 wordt Johannes tewerkgesteld bij verschillende werkgevers in Essen en Gelsenkirchen, zoals een timmerman, een metselaar en een “Tiefbau”-bedrijf. Maar veel werkt hij niet voor hen. Johannes is vaak ziek (bronchitis, diarree, zwerende voet, hoge koortsen), spijbelt geregeld om voor particulieren te werken en krijgt te maken met een broek en bril die kapotgaan. Weersomstandigheden en de vele geallieerde luchtaanvallen zorgen voor verdere beperkingen. Om de tijd te doden kaarten en dammen de mannen veel. Johannes gaat ook geregeld naar de bioscoop. Op 9 februari 1945 worden de mannen overgebracht naar Rees, waar ze terecht komen in een lekkende tent. In de nacht van 13 op 14 februari 1945 slaat een bom of granaat vlakbij de tent in. In het donker breekt paniek uit onder de mannen. Eén man ligt bovenop de voeten van Johannes en op waarschuwingen reageert hij niet. Wanneer even later een kaars wordt aangestoken, blijkt het een dodelijk getroffen lotgenoot te zijn. Alles zit onder het bloed. Op 17 februari 1945 besluiten Johannes en een vriend om te vluchten. Dat verloopt niet soepel omdat ze een paar keer de weg kwijtraken, maar met hulp van anderen komen ze aan in Megchelen, iets ten zuiden van Gendringen. Lopend, en de hoofdwegen mijdend, gaan ze via Ulft en Gaanderen naar Zutphen. Onderweg moet Johannes enkele keren braken en heeft hij diarree. Op 24 februari 1945 vervolgt Johannes zijn terugreis per trein, met Apeldoorn als eerste tussenstop. Vermoedelijk bereikt hij in februari/maart 1945 Rotterdam. Op 30 april 1945 overlijdt Johannes op 18-jarige leeftijd in het Rotterdamse Coolsingelziekenhuis, aan de gevolgen van een ernstige hersenvliesontsteking (meningitis tuberculosa).

Bron: Stadsarchief Rotterdam