Willem Sacré

SACRÉ (Willem, roepnaam Wim), geboren te Rotterdam op 2 februari 1919. Hij trouwt in 1942 en woont in 1944 met zijn vrouw in de Rotterdamse Agniesebuurt, op het adres Vijverhofdwarsstraat 9. Op 10 november 1944 sijpelt het bericht van de razzia in de buitengebieden door in het centrum van Rotterdam. Samen met zijn nog thuiswonende buurman Arend Raap verzint Wim mogelijkheden tot ontvluchting, maar nergens zien ze heil in en bovendien hebben de ouders van de buurman wapens van de illegaliteit in hun kelder. En dan kun je beter maar geen huiszoeking krijgen. Bij de razzia van 11 november 1944 melden de mannen zich op straat, Wim is dan 25 jaar en kantoorbediende bij P. Smit Jr. Scheepswerf. De mannen moet naar het Beursgebouw aan de Coolsingel, waar ze de nacht doorbrengen. De volgende ochtend worden ze naar de Stieltjeskade gedreven en worden ze ingescheept in een rijnaak; Wim en Arend komen in een ruim waarvan de wanden nog onder de bewerkte olie zitten. Bij Vreeswijk en Amsterdam probeert Wim te ontvluchten en om die reden wordt hij, maar ook anderen, vanaf Amsterdam in een kolenbunker gestopt, bovenop een berg kolen in een intense duisternis. Een paar lotgenoten draaien door en worden uit het ruim gehaald. Wanneer ze in Kampen aankomen zien Wim en zijn kompanen eruit als mijnwerkers. Daar verblijven de mannen in de Van Heutszkazerne. Net wanneer het middageten wordt bezorgd, moeten de mannen de kazerne verlaten om in een trein te worden gestouwd en daarbij worden Wim en zijn buurman van elkaar gescheiden, wat voor Wim vervelend is omdat de buurman de gezamenlijke voorraad eten in zijn koffer heeft. Onderweg, bij een sanitaire stop, weet hij Wim nog wel een brood te overhandigen. Wat volgt is een reis vol verschrikkingen: dagen en nachten lang opgesloten in treincoupés, zonder eten en drinken en aangevallen door Engelse jagers. Wanneer de mannen na 100 uur ‘s nachts in Bocholt de trein mogen verlaten zijn zij geradbraakt, doodmoe en hebben dikke voeten of benen. In die conditie moeten zij, opgejaagd door schreeuwende en schietende Duitsers, in het stikdonker in het gelid marcheren naar hun onderkomens in Suderwick. Daar doen een verbouwde boerenschuur en een café dienst als de Lagers Terstegge en Stolte. Wim verblijft in Terstegge; zijn buurman wordt naar een andere bestemming vervoerd. In Suderwick bestaan de werkzaamheden uit het graven schansen. Ruim voor de kerstdagen wordt Wim overgebracht naar Werth, even ten zuidoosten van Isselburg, en daar komt hij zijn buurman weer tegen. Wim ziet er dan uit als een zwerver. Wanneer Wim, met een jiu-jitsu-achtergrond, een veel grotere Rotterdammer verslaat tijdens een potje straatvechten, strijgt zijn aanzien in de groep en wordt hij benoemd tot “rechter”, die straffen moet uitdelen aan mannen die zich misdragen of de hun opgelegde taken niet uitvoeren. Ondertussen regelt Wims vrouw in Rotterdam verklaringen van een arts en werkgever en hiermee fietst zij naar een nicht in Aalten, op zo’n 13 km van Suderwick en 20 km van Werth. Met die papieren krijgt Wim toestemming om naar de grens te gaan en Wim ziet kans om met zijn vrouw een vluchtafspraak te maken. Op 14 januari 1945 verlaat hij het Lager in lichte kleding om minder op te vallen in de sneeuw. De tocht naar de grens zit vol gevaren en vermeende gevaren (zo ziet Wim een besneeuwde struik aan voor een Duitse soldaat in een winterjas), maar het lukt. Ondanks dat hij van zijn route moet afwijken en de nodige vertraging oploopt, treft hij wel zijn vrouw. In Aalten is een onderduikadres geregeld, ze nemen de schuilnaam Smit aan en Wim werkt soms voor een boer. Vanaf 25 maart 1945 nemen de oorlogshandeling rondom Aalten toe en tot de bevrijding, op 30 maart, is de situatie gevaarlijk. Kort daarna meldt Wim zich aan als tolk bij het Tweede Engelse leger. Het tolken doet hij tot 14 mei 1945, waarna hij met zijn vrouw naar het huis van zijn ouders in Kralingen fietst. Op 19 maart 2006 overlijdt Wim in Burgh-Haamstede, 87 jaar oud.

Bron: Stadsarchief Rotterdam