Jacob van der Wal

Jacob (Joop) van der Wal groeide op in de Amsterdamse Kinkerbuurt en werkte als broodbakker, net als zijn familie. In 1931 trouwde hij, maar kreeg geen kinderen. In december 1936 vertrok hij naar Spanje om zich bij de Republikeinse marine aan te sluiten tijdens de Spaanse Burgeroorlog. Tijdens een bijeenkomst in Parijs werd hij samen met andere Nederlanders ingedeeld bij de Internationale Brigades voor frontdienst bij Madrid, wat leidde tot onvrede en protesten. Joop verliet daarop de groep en keerde terug naar Nederland. Begin 1937 keerde hij terug naar Spanje als vrijwilliger, maar bleef buiten het front en werkte in de auto- en motordienst van het Republikeinse leger, voornamelijk achter de linies. In 1938, toen internationale vrijwilligers verplicht werden ingezet aan het front, besloot Joop samen met enkele collega’s te vluchten naar Frankrijk. Via een gevaarlijke tocht door Catalonië en de Pyreneeën bereikten ze uiteindelijk Frankrijk, waar ze zich meldden bij het Nederlandse consulaat in Parijs. Daar werd hen echter de toegang geweigerd en werd aangenomen dat ze hun Nederlandse nationaliteit hadden verloren. Joop keerde daarop liftend terug naar Amsterdam, waar hij weer als bakker ging werken. Zijn Nederlanderschap werd officieel ontnomen. In zijn persoonlijke leven scheidde hij in 1955, hertrouwde in 1957, maar ook dat huwelijk eindigde na zeven jaar. Tot zijn dood in 1981 bleef hij met enkele onderbrekingen in de Kinkerbuurt wonen. Joop van der Wal’s leven werd sterk bepaald door zijn betrokkenheid bij de Spaanse Burgeroorlog en de gevolgen daarvan tijdens en na de Tweede Wereldoorlog.

Bron: IISG | Nederlandse vrijwilligers in de Spaanse Burgeroorlog (tekst ingekort met behulp van AI)