Gijsbertus Kemp

Ook bekend als: Bert

Bert wordt geboren op 9 januari 1924 in het Utrechtse IJsselstein en woont in Eindhoven. Van beroep is hij landbouwer. In juni 1943 wordt hij opgeroepen voor de Arbeitseinsatz, de verplichte tewerkstelling in Duitsland. Na twee maanden keert hij terug naar Nederland en besluit vervolgens onder te duiken. Vanaf dat moment zet hij zich in voor het verzet en gaat dan voor kapelaan Smulders koeriersdiensten verrichten, met name het ophalen en wegbrengen van bonkaarten. Tijdens een razzia wordt hij gearresteerd en vastgezet in kamp Vught. Begin september 1944 wordt hij vervolgens via kamp Amersfoort naar het concentratiekamp Neuengamme bij Hamburg gezonden. Met het eerst transport gevangenen wordt Bert op 25 september naar het nieuw geopende buitenkamp Husum-Schwesing in Sleeswijk-Holstein gezonden, waar hij aan het werk wordt gezet bij de aanleg van de Friesenwall. Deze fortificatie langs de Duitse kust moest een eventuele geallieerde invasie vanaf de Noordzee afslaan. De gevangenen moeten er metersdiepe tankgrachten graven in drassige velden, waar het vooral in het najaar ijzig koud is. De rantsoenen bestaan uit waterige soep, opgediend in een roestige bak en een stuk beschimmeld brood. Met drie man tegelijk slapen de gevangenen op een smerige eenpersoonsbrits. Behalve aan de terreur van de kampbewakers staan de gevangenen ook bloot aan infecties en besmettelijk ziektes. Veel gevangenen lijden aan open wonden en buikloop. In de korte tijd dat het kamp heeft bestaan, zouden 300 van de 2500 gevangenen door mishandeling, ondervoeding en uitputting om het leven komen. Een van de slachtoffers is Bert; hij loopt als gevolg van de slechte leefomstandigheden een blindedarmontsteking op waarvoor hij weliswaar in het ziekenhuis in Husum wordt geopereerd, maar na de behandeling wordt hij direct teruggebracht naar het kamp. Daar bezwijkt hij op 5 november 1944, 20 jaar oud. Uiteindelijk blijkt de dwangarbeid volkomen zinloos; door de snel veranderde militaire situatie eind 1944 is de geplande Friesenwall volkomen achterhaald en wordt het project gestaakt. De zieke, sterk verzwakte gevangenen die dan nog leven, worden terug naar Neuengamme gestuurd. Na de oorlog vindt Bert zijn laatste rustplaats op het Nationaal Ereveld in Loenen. In Eindhoven wordt in de verzetsbuurt van het voormalige kerkdorp Acht een straat naar hem vernoemd.

Bron: Brabantse Gesneuvelden

Bert wordt geboren op 9 januari 1924 in het Utrechtse IJsselstein en woont in Eindhoven. Van beroep is hij landbouwer. In juni 1943 wordt hij opgeroepen voor de Arbeitseinsatz, de verplichte tewerkstelling in Duitsland. Na twee maanden keert hij terug naar Nederland en besluit vervolgens onder te duiken. Vanaf dat moment zet hij zich in voor het verzet en gaat dan voor kapelaan Smulders koeriersdiensten verrichten, met name het ophalen en wegbrengen van bonkaarten.

Tijdens een razzia wordt hij gearresteerd en vastgezet in kamp Vught. Begin september 1944 wordt hij vervolgens via kamp Amersfoort naar het concentratiekamp Neuengamme bij Hamburg gezonden. Met het eerst transport gevangenen wordt Bert op 25 september naar het nieuw geopende buitenkamp Husum-Schwesing in Sleeswijk-Holstein gezonden, waar hij aan het werk wordt gezet bij de aanleg van de Friesenwall. Deze fortificatie langs de Duitse kust moest een eventuele geallieerde invasie vanaf de Noordzee afslaan. De gevangenen moeten er metersdiepe tankgrachten graven in drassige velden, waar het vooral in het najaar ijzig koud is. De rantsoenen bestaan uit waterige soep, opgediend in een roestige bak en een stuk beschimmeld brood. Met drie man tegelijk slapen de gevangenen op een smerige eenpersoonsbrits. Behalve aan de terreur van de kampbewakers staan de gevangenen ook bloot aan infecties en besmettelijk ziektes. Veel gevangenen lijden aan open wonden en buikloop.

In de korte tijd dat het kamp heeft bestaan, zouden 300 van de 2500 gevangenen door mishandeling, ondervoeding en uitputting om het leven komen. Een van de slachtoffers is Bert; hij loopt als gevolg van de slechte leefomstandigheden een blindedarmontsteking op waarvoor hij weliswaar in het ziekenhuis in Husum wordt geopereerd, maar na de behandeling wordt hij direct teruggebracht naar het kamp. Daar bezwijkt hij op 5 november 1944, 20 jaar oud.

Uiteindelijk blijkt de dwangarbeid volkomen zinloos; door de snel veranderde militaire situatie eind 1944 is de geplande Friesenwall volkomen achterhaald en wordt het project gestaakt. De zieke, sterk verzwakte gevangenen die dan nog leven, worden terug naar Neuengamme gestuurd.

Na de oorlog vindt Bert zijn laatste rustplaats op het Nationaal Ereveld in Loenen. Bron: Brabants Gesneuvelden

Er is een straat naar hem vernoemd in de verzetsheldenbuurt te Eindhoven (Bert Kemplaan).

Hij wordt ook beschreven in het boek “Voor eeuwig in de oorlog” van Ben Damen, dat kan worden besteld door contact op te nemen met Ben Damen via benndamen@yahoo.com

Bron: Herinner U de namen, Stichting 18 September.