Bevrijding in beeld
Om 8 uur ‘s ochtends op 5 mei 1945 capituleerde het Duitse leger en is Nederland vrij. De bevrijding begint al op 12 september 1944 in Limburg. Twee dagen later wordt Maastricht, als eerste Nederlandse stad, bevrijd. Schiermonnikoog wordt als laatste bevrijd op 11 juni. Een ding is overal hetzelfde: de geallieerde bevrijders worden enthousiast binnengehaald en daarna wordt er uitgebreid gefeest.
Janneke Jorna
1944
1945
194419451946
Opweg naar Berlijn
Zeker in 1944 ligt de focus van de geallieerden op het doorstoten naar nazi Duitsland. Hierdoor laat de bevrijding van de rest van Nederland langer op zich wachten. Na de mislukking van Operatie Market Garden moet een groot deel van Nederland lang wachten op de bevrijding. Alleen het gebied onder de grote rivieren wordt tijdens de herfst van 1944 bevrijd. Pas in de lente van 1945 begint een nieuw geallieerd offensief om de rest van Nederland te bevrijden.
De geallieerde soldaten zijn bezig met het voeren van oorlog, niet met 'het bevrijden van Nederland'. Ze trekken vaak snel door kleine plaatsen heen om verder op te rukken. De meeste foto’s van de geallieerde intochten zijn dan ook gemaakt in de grote steden.
Gebeurtenis
Operatie Market-Garden
Operatie Market-Garden startte op 17 september 1944. Het was een geallieerd offensief waarbij luchtlandingstroepen bruggen over de Rijn, Waal en Maas moesten veroveren en zo de weg vrij maken voor oprukkende grondtroepen. Na negen dagen hevige strijd in de regio Arnhem, Eindhoven en Nijmegen zagen de parachutisten zich gedwongen hun bruggenhoofd op te geven.
Meer over Operatie Market-GardenBevrijding van Eindhoven •
Jan Seulijn maakte met een Duitse camera in september 1944 unieke filmbeelden van de bevrijding in Eindhoven.
Regionaal Historisch Centrum Eindhoven | Eindhovens DagbladFeest
Na de geallieerde doortocht of intocht wordt de bevrijding op straat gevierd. Deze spontane feesten houden dagenlang aan. In de zomer van 1945 wordt dit nog eens overgedaan, wanneer door heel Nederland speciale bevrijdingsfeesten plaatsvinden. Denk aan kinderspelletjes op straat, defiles, bloemencorso’s en zelfs optochten van praalwagens.
Bevrijdingsfeesten in Amsterdam •
Amsterdam viert eind juni 1945 de bevrijding met een feest vol van activiteiten. Op de laatste dag volgt een defilé met Nederlandse en geallieerde troepen en een stoet praalwagens die verschillende gebeurtenissen uit de oorlogsjaren verbeeldt. Vanaf het Koninklijk Paleis op de Dam kijkt koningin Wilhelmina toe, samen met Henri Koot, Harry Crerar en Charles Foulkes.
Nederlands Instituut voor Militaire HistorieBevrijdingsspelen
Amsterdam pakt het in augustus 1945 groots aan. Dan is het Olympisch Stadion het toneel voor de zogenaamde bevrijdingsspelen, met de titel Het Drama der Bezetting. Witte stroken textiel op het veld vormen de uitlijning van Nederland, waarin de bezetting wordt uitgebeeld. Militairen en verzetsleden staan centraal in dit vroege stadium van herdenken.
